Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten is het verplicht een aantal financiële kengetallen op te nemen in de begroting en de jaarstukken. Het betreft de volgende kengetallen:
- netto schuldquote;
- netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen;
- solvabiliteitsratio;
- kengetal grondexploitatie;
- structurele exploitatieruimte;
- belastingcapaciteit: woonlasten meerpersoonshuishouden.
De uitkomst van deze kengetallen voor onze gemeente is weergegeven in de volgende tabel.
Kengetallen | Realisatie | Begroting | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | |
1a. Netto schuldquote | 21,9% | 28,4% | 33,7% | 42,4% | 69,2% | 77,9% |
1b. Netto schuldquote gecorr. voor alle verstrekte leningen | 17,4% | 24,3% | 29,9% | 38,8% | 65,4% | 74,2% |
2. Solvabiliteitsratio | 24,1% | 21,4% | 21,9% | 21,8% | 15,5% | 12,5% |
3. Grondexploitatie | 2,0% | 1,9% | 1,9% | 1,8% | 1,9% | 1,9% |
4. Structurele exploitatieruimte | 6,5% | 0,7% | 0,4% | 0,0% | -3,1% | -2,9% |
5. Gemeentelijke belastingcapaciteit | 122,7% | 124,5% | 131,6% | |||
Beoordeling ontwikkeling kengetallen
De netto schuldquote laat door de jaren heen een stijging zien. Dit laat zich verklaren door grote investeringen in onder andere onderwijshuisvesting, wegen, riolering en het gemeentehuis / de gemeentewerf waarvoor externe financiering wordt aangetrokken. Vergeleken met andere Gelderse gemeenten is onze schuldenlast relatief laag ten opzichte van de eigen middelen (begroting 2023 gemiddeld 64 %). De bijbehorende rente- en aflossingslast vormt dan ook een relatief beperkt onderdeel van de gemeentelijke uitgaven.
De solvabiliteitsratio, oftewel het eigen vermogen in verhouding tot het balanstotaal laat een daling zien. Ook dit heeft te maken met de eerder genoemde investeringen. Hier scoren wij slechter dan het gemiddelde van de Gelderse gemeenten (begroting 2023 gemiddeld 31 %).
Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale baten. Op dit moment is het aantal grondexploitatieprojecten, en daarmee de resterende grondwaarde, beperkt. Wat inhoudt dat het risico beperkt is ten opzichte van de Gelderse gemeenten (begroting 2023 gemiddeld 7 %).
De structurele exploitatieruimte is erg beperkt en vanaf 2026 negatief. Dit betekent een risico voor de meerjarenbegroting, ook gezien de risico's die er op ons af komen. Dit is niet anders dan bij andere gemeenten (begroting 2023 gemiddeld 1,45 %).
De woonlasten t.o.v. het landelijke gemiddelde worden alleen op begrotingsbasis berekend. Onze woonlasten liggen hoger dan het landelijke en het Gelderse gemiddelde (begroting 2023 gemiddeld 100 %). Voor een belangrijk deel wordt dit verklaard door de relatief hoge WOZ waarden binnen onze gemeente.
De provincie Gelderland gaat voor de beoordeling van de gemeentelijke begroting uit van een categorisering van de kengetallen. Naast de financiële kengetallen wordt ook de omvang van het weerstandsvermogen meegenomen in het oordeel. De categorieën, waarbij categorie A het minst risicovol is en categorie C het meest, zijn opgenomen in de onderstaande tabel. De score van Renkum voor 2024 is vetgedrukt weergegeven.
Kengetallen | Categorie A | Categorie B | Categorie C |
|---|---|---|---|
Netto schuldquote | < 90 % | 90 - 130 % | > 130 % |
Netto schuldquote gecorrigeerd | < 90 % | 90 - 130 % | > 130 % |
Solvabiliteitsratio | > 50 % | 20 - 50 % | < 20 % |
Grondexploitatie | < 20 % | 20 - 35 % | > 35 % |
Structurele exploitatieruimte | > 0 % | 0 % | < 0 % |
Woonlasten t.o.v. landelijke gemiddelde voorgaand jaar | < 95 % | 95 - 105 % | > 105 % |
Weerstandsvermogen | > 100 % | 80 - 100 % | < 80 % |
Bovenstaande score houdt in dat Renkum matig scoort. Voor de bepaling van de toezichtsvorm (repressief of preventief toezicht) blijft het reëel en structureel sluitend zijn van de (meerjaren)begroting het bepalende criterium.